 |
| Orchis mascula |
Πηκτό & κολλώδες ρόφημα που κανονικά παρασκευάζεται από τις ρίζες και τους κονδύλους του ιστορικά γνωστού φυτού Orchis mascula* (σήμερα κατά δήλωση άλλων & από το orchids scriptus)
 |
| Leochilus scriptus |
Στην Ελλάδα απαντάται κυρίως στη Ροδόπη και στο Βέρνο σε φυσικούς λειμώνες ως υδροχαρές φυτό.
Για τη παρασκευή του ροφήματος η επεξεργασία αφορά τους κονδύλους
του φυτού, που για κάποιους πρέπει να συλλέγονται μετά την ανθοφορία του. Αρχικά βρέχονται με ζεματιστό νερό για να απομακρυνθεί το αιθέριο έλαιο που περιέχουν (αν παραμείνει προσδίδει πικρή και δυσάρεστη γεύση). Αποτέλεσμα της αποξήρανσης & αλέσματος είναι η λεπτή σκόνη για τη παρασκευή του ροφήματος.
Καθότι το ευαίσθητο και
επιλεκτικό οικοσύστημα τους
προστατεύεται από διεθνής συνθήκες, το φυτό καλλιεργείται & επεξεργάζεται
για την εμπορική του χρήση.
Στην Ινδία και άλλες ανατολικές
χώρες το σαλέπι λαμβάνεται και από άλλα είδη φυτών των γενών (Cynorchis),
ενώ στην Ωκεανία χρησιμοποιούνται σαν σαλέπι τα κονδυλώδη ριζώματα του φυτού Τάκκα
η πτεροσχιδής (=Tacca pinatifida).
Είναι από τα φυτά που πέρασαν στη
λαϊκή παράδοση ως προϊόν με Θεραπευτικές ιδιότητες (περιέχουν αραβίνη,
τραγακανθίνη…).
Αναφορές των αρχαίων Ιπποκράτη, Ασκληπιού,
Θεόφραστου και Γαληνού του αποδίδουν ιδιότητες ανακούφισης (σαν μαλακτικό για
το άσθμα, το βήχα, το στομαχόπονο &
τους κοιλιακούς πόνους).
Σαν ρόφημα συνήθως εμπλουτίζεται
με ζάχαρη, μέλι & μπαχαρικά για τα οποία αποδίδονται επίσης θεραπευτικές
ιδιότητες (μοσχοκάρφι του γαρίφαλου, κανέλα, μοσχοκάρυδο, νεσεστέ, πιπερόριζα
(=Zingiber officinale)…
Σαν γευστικό διεκδικεί τη μία από
τις 3 ονομασίες στο παγωτό «καϊμάκι».
Οι θερμίδες του χωρίς άλλες
προσμίξεις, είναι αντίστοιχες με το βάρος σε γρ (συνήθως 15 γραμμάρια=15
θερμίδες ανά μερίδα)
Συνήθης συνταγή (ως είθιστε, ισχύει το «περί ορέξεως κολοκυθόπιτα»)
Γενικότερα για τη παρασκευή μισής φλυτζάνας τσαγιού (200ml νερό ή πχ κατσικίσιο ή άλλο γάλα) απαιτείται η προσθήκη ~2γρ καθαρής σκόνης (1/4 κγ)
To διάλυμα ανακατώνεται συνεχώς ή συχνά μέχρι να φουσκώσει. (Σε χαμηλή σχετικά ένταση στο μπρίκι για να μη κολλήσει στο πάτο του ή σε λιγότερο από ένα λεπτό στη δυνατή ένταση των μικροκυμάτων όπου ναι μεν δε κολλά αλλά ποτέ δε κατάφερα την ίδια γεύση).
Καθότι υποκειμενικό, η προσθήκη μπαχαρικών γίνετε & μετά τη βράση, (για τις περιπτώσεις όπου: δεν έχω σκόνη - βαριέμαι το γουδί - δε τα βράζω όλα)
Πάραυτα αν επιθυμείται πιο εξειδικευμένη γεύση μπορείτε να πειραματιστείτε προσθέτοντας μέλι ή ζάχαρη για γλυκαντική ουσία (1-2 κγ), ενώ ως προς το άρωμα προσθέτεται ή αφαιρείται (σε παρένθεση κατά τη παράδοση - βλ συνδέσμους):
1-2 μοσχοκάρφια
γαρίφαλου (πεπτικό, σκλήρυνση κατά πλάκας)
Και από ελάχιστη έως λίγη
(περισσότερο αν σας αρέσει να πικρίζει)
Μαστίχα Χίου (πεπτικό έλκος, χώνεψη – δυσπεψία, αντιοξειδωτική και
αντιμικροβιακή δράση).
Πιπερόριζα
(=τζιντζερ - τζιντζερόλη, πικάντικο
άρωμα με γλυκιά και πιπεράτη γεύση. Πεπτικό, αποχρεμπτικό με αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές και ανοσορρυθμιστικές ιδιότητες.)
Σαφράν Κοζάνης (=αντιοξειδωτικό, θρομβολυτικό και αντιφλεγμονώδες,
πλούσιο σε λυκοπένιο, ζεαξανθίνη, καρωτένιο α, β και γ, βιταμίνες συμπλέγματος
Β και αιθέρια έλαια)
άντε & βανίλια (όχι τη συνθετική βαννιλίνη)
Κάρδαμο (καμμία
σχέση με το κακουλέ)
Νεσεστέ (άνθος καλαμποκιού, προσθέστε μειώνοντας οπωσδήποτε τη ποσότητα του βασικού συστατικού, αν το θέλετε ακόμη πιο πηχτό - ουσιαστικά για μείωση κόστους)
Ξύσμα πορτοκαλιού (μόνο αν η φλούδα δεν έχει συντηρητικό – γυαλάδα, "ζαχαρόνερο" που λεν τα «μαναβάκια» – τουτέστιν προσοχή για το αν είναι βρώσιμη)
Κείμενο - επιμέλεια G. T
*Ορχιδέα με ευρύτατη κατανομή, που ξεχωρίζει δύσκολα
από την Orchis pinetorum
και την Orchis ovalis,
αλλά έχει πιο σκούρα πορφυρά-ιώδη άνθη, πιο συχνά κηλίδες στα βασικά φύλλα και
προτιμάει πιο ηλιόλουστα ενδιαιτήματα. Ανθίζει κατά τους μήνες Απρίλιο-Ιούνιο.
Πηγές
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου