Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2016

Αντικατάσταση Συμβατικών Λαμπτήρων Φθορισμού Με Γραμμικούς (Σωληνωτούς) Λαμπτήρες LED


Αναδημοσίευση από HLEKTROLOGIA.GR
Του καθηγητή Στέφανου Τουλόγλου

Ένα θέμα που αντιμετωπίζεται στις μέρες μας πολύ συχνά στην πράξη, είναι η αντικατάσταση των συμβατικών γραμμικών (σωληνωτών) λαμπτήρων φθορισμού με γραμμικούς (σωληνωτούς) λαμπτήρες LED. Η συγκεκριμένη αντικατάσταση λαμπτήρων αφορά, συνήθως, γραμμικά φωτιστικά σώματα με σωληνωτούς λαμπτήρες Τ8 (G13), χωρίς τη δυνατότητα ελέγχου της έντασης φωτισμού τους, και – κατά κύριο λόγο – συνδυάζεται με την γενικότερη προσπάθεια εξοικονόμησης / μείωσης της κατανάλωσης των διαφόρων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων για τις οποίες προορίζεται.

Σε μια αντικατάσταση του είδους αυτού, όμως, είναι αναγκαία η επισταμένη γνώση και μελέτη των χαρακτηριστικών των σωληνωτών λαμπτήρων LED, σε σύγκριση με αυτά των για αντικατάσταση των συμβατικών σωληνωτών λαμπτήρων φθορισμού.

Έτσι, ο ηλεκτρολόγος εγκαταστάτης προκειμένου να προβεί στην αναφερόμενη διεργασία, πρέπει – για τους γραμμικούς λαμπτήρες LED – να λάβει υπόψη του στοιχεία που αφορούν:

– την εκπεμπόμενη φωτεινή ροή τους,
– την φωτιστική απόδοσή τους
– την απόδοση των χρωμάτων τους (Ra),
– την θερμοκρασία του χρώματός τους και
– την διάρκεια ζωής τους (η οποία μπορεί να κυμαίνεται από 12,5 μέχρι και 15,5 χρόνια).

Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται το
ενδεχόμενο της μείωσης της αρχικά επιθυμητής έντασης φωτισμού της ηλεκτρικής εγκατάστασης.



Σχηματική παράσταση διαγράμματος χρωμάτων σε χώρο γραφείων μετά την αντικατάσταση σε 18 φωτιστικά σώματα των 2 x36W λαμπτήρων φθορισμού με σωστά επιλεγμένους γραμμικούς λαμπτήρες LED. Με επιθυμητή ένταση φωτισμού 500 Lux, η ένταση φωτισμού που προκύπτει για τους λαμπτήρες φθορισμού είναι 627Lux, ενώ, για τους γραμμικούς λαμπτήρες LED 492 Lux.

Στις σημερινές συνθήκες εξέλιξης της τεχνολογίας των LED, η διαδικασία αντικατάστασης συμβατικών λαμπτήρων φθορισμού με γραμμικούς λαμπτήρες LED πραγματοποιείται και συνδυάζεται, αφενός μεν, με την γρήγορη και ασφαλή τοποθέτηση των νέων σωστά επιλεγμένων λαμπτήρων LED χωρίς επανακαλωδίωση στο φωτιστικό τους σώμα, και αφετέρου, με την άμεση, ασφαλή και σωστή λειτουργίας τους (χαρακτηρισμός διαδικασίας / λειτουργίας: plug and play).

Οι νέας τεχνολογίας γραμμικοί (σωληνωτοί) λαμπτήρες LEDδιακρίνονται σε δύο είδη, τα οποία αφορούν τη λειτουργία του συστήματος έναυσης και ελέγχου των προς αντικατάσταση συμβατικών γραμμικών (σωληνωτών) λαμπτήρων φθορισμού.

Έτσι έχουμε γραμμικούς (σωληνωτούς) λαμπτήρες LED που προορίζονται για λειτουργία με:

1. συμβατικά συστήματα έναυσης, δηλαδή, ηλεκτρομαγνητικόballast και starter (CCG = Conventional Control Gear), που χαρακτηρίζονται ως γραμμικοί λαμπτήρες LED τύπου ΕΜ, και

2. ηλεκτρονικά συστήματα έναυσης υψηλής συχνότητας, δηλαδή, ηλεκτρομαγνητικό ballast (ECG = Electronic Control Gear), που χαρακτηρίζονται ωςγραμμικοί λαμπτήρες LED τύπου HF.

Σχηματική διάκριση γραμμικών λαμπτήρων LED τύπου EM και HF, καθώς και σήμανση άκρου προς την πλευρά της εισόδου του drive του λαμπτήρα LED, η οποία διαθέτει σύστημα εξαερισμού, π.χ. οπές


Με την προϋπόθεση λοιπόν πως εκπληρώθηκαν επαρκώς τα παραπάνω και πραγματοποιήθηκε σωστή επιλογή και προμήθεια κατάλληλου είδους γραμμικών λαμπτήρων LED, μπορεί να ξεκινήσει η αντικατάσταση των συμβατικών λαμπτήρων φθορισμού στο φωτιστικό τους, αφού προηγουμένως διακοπεί η τάση ηλεκτροδότησης της διάταξής τους.

Η διαδικασία της συγκεκριμένης αντικατάστασης ακολουθεί τα παρακάτω περιγραφόμενα στάδια, τα οποία αφορούν το υφιστάμενο σύστημα έναυσης και λειτουργίας που περιλαμβάνεται στο φωτιστικό των συμβατικών λαμπτήρων φθορισμού.

Πιο συγκεκριμένα, αν το φωτιστικό των συμβατικών λαμπτήρων φθορισμού περιλαμβάνει:
συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast και starter, πρέπει, αφού αφαιρεθεί ο συμβατικός λαμπτήρας φθορισμού να αφαιρεθεί και το συνοδευτικό του starter αίγλης, το οποίο πρέπει να αντικατασταθεί με ειδικό LED starter ή protection LED tubestarter / fuse. Αυτό, ουσιαστικά περιλαμβάνει μια κυλινδρική γυάλινη ή κεραμική ασφάλεια (1 Α / 250 V) 
Σχηματική μορφή LED starter ή protection LED tube starter / fuse (1Α / 250V),
και ηλεκτρικό ισοδύναμο αυτού
Επισημαίνεται, πως, το συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast παραμένει στη συνδεσμολογία.

Στη συνέχεια τοποθετείται ο σωστά επιλεγμένος για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast σωληνωτός λαμπτήρας LED τύπου ΕΜ, και είναι έτοιμος να τεθεί σε λειτουργία. 
Συνδεσμολογία σωληνωτού λαμπτήρα LED (EM) για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast και ειδικό LED starter




Στάδια αντικατάστασης συμβατικού λαμπτήρα φθορισμού και του starter αίγλης αυτού με το ειδικό LED starter και τον αντίστοιχο σωληνωτό λαμπτήρα LED ) για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballastηλεκτρονικό ballast λειτουργίας, το οποίο όπως είναι γνωστό λειτουργεί με υψηλές συχνότητες, πρέπει, αφού αφαιρεθεί ο συμβατικός λαμπτήρας φθορισμού να τοποθετηθεί ο σωστά επιλεγμένος για λειτουργία με ηλεκτρονικό ballast σωληνωτός λαμπτήρας LED τύπου HF, και είναι έτοιμος να τεθεί σε λειτουργία. Επισημαίνεται, πως, το ηλεκτρονικό ballast παραμένει στη συνδεσμολογία.



Συνδεσμολογία σωληνωτού λαμπτήρα LED υψηλών συχνοτήτων (HF) για λειτουργία με ηλεκτρονικό ballast


Στάδια αντικατάστασης συμβατικού λαμπτήρα φθορισμού με τον αντίστοιχο σωληνωτό λαμπτήρα LED υψηλών συχνοτήτων (HF) για λειτουργία με ηλεκτρονικό ballast

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας των γραμμικών λαμπτήρων LEDτύπου HF, εξασφαλίζεται και η ασφάλεια των προϊόντων αυτών σύμφωνα με το νέο πρότυπο ασφαλείας IEC62776, το οποίο αναφέρεται στους λαμπτήρες διπλού άκρου. Το συγκεκριμένο πρότυπο ορίζει την μη ύπαρξη τάσης στην απέναντι βάση του λαμπτήρα, όταν έχει εισαχθεί το ένα άκρο του στην βάση του.

Με τον τρόπο αυτό, αποφεύγεται κάθε πιθανότητα πρόκλησης ηλεκτρικού τόξου και κατά επέκταση ηλεκτροπληξίας κατά την τοποθέτηση του λαμπτήρα 

LED στις λυχνιολαβές του. Ενδεχόμενη δημιουργία ηλεκτρικού τόξου κατά την τοποθέτηση γραμμικού λαμπτήρα LED τύπου HF στην δεύτερη βάση του σε εργασία υπό τάση

Σχηματική μορφή διακόπτη ασφαλείας σε άκρο γραμμικού λαμπτήρα LED τύπου HF

Για τον λόγο αυτό οι γραμμικοί λαμπτήρες LED υψηλών συχνοτήτων τύπου HF διαθέτουν στα άκρα τους ειδικούς διακόπτες ασφαλείας.
Μετά την τοποθέτηση των γραμμικοί λαμπτήρες LED τύπου HF και στις δυο απέναντι λυχνιολαβές και την ενεργοποίηση του διακόπτη ασφαλείας – μόνο τότε – επιτρέπεται η κυκλοφορία του ρεύματος στο κύκλωμα του λαμπτήρα, προσδίδοντας τον ασφαλή χειρισμό αυτών.
Ασφαλής τοποθέτηση γραμμικού λαμπτήρα LED τύπου HF
στην δεύτερη βάση του ακόμη και στην περίπτωση εργασίας υπό τάση
Σε άλλες περιπτώσεις διαφορετικών κατασκευαστών, το drive του γραμμικού λαμπτήρα LED τύπου HF περιλαμβάνει ειδικό μετασχηματιστή απομόνωσης. Με αυτό αποτρέπεται η δημιουργία ηλεκτρικού τόξου (σοκ), αν κάποιος αγγίξει τις ακίδες της βάσης του λαμπτήρα, προσδίδοντας ασφάλεια στον χειρισμό του κατά την τοποθέτηση αυτού στις λυχνιολαβές του. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πρέπει τα υλικά αυτά να διαθέτουν διπλή μόνωση.

   Σημαντική παρατήρηση
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί και η περίπτωση κατά την οποία και για κάποιο λόγο, το φωτιστικό σώμα διαθέτει ηλεκτρονικό ballast λειτουργίας με υψηλές συχνότητες (HF), και διατίθεται σωληνωτός λαμπτήρας LED για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast τύπου (ΕΜ), δηλαδή, δεν υπάρχει συμβατότητα με του ηλεκτρονικού ballast και του λαμπτήρα LED.

Έτσι, αφού αφαιρεθεί ο συμβατικός λαμπτήρας φθορισμού πρέπει να αφαιρεθεί και το ηλεκτρονικό ballast, και ο επιλεγμένος σωληνωτός λαμπτήρας LED για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast, να συνδεθεί άμεσα με το δίκτυο ηλεκτροδότησής του, οπότε, και είναι έτοιμος να τεθεί σε λειτουργία. Αν αφεθεί το ηλεκτρονικό ballast, υπάρχει κίνδυνος καταστροφής του σωληνωτού λαμπτήρα LED τύπου ΕΜ. 
Συνδεσμολογία σωληνωτού λαμπτήρα LED για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast σε απευθείας σύνδεση στο δίκτυο ηλεκτροδότησής του
Πρακτική επιλογής του κατάλληλου γραμμικού λαμπτήρα LED σε υφιστάμενη ηλεκτρική εγκατάσταση φωτισμού

Η επιλογή του κατάλληλου γραμμικού λαμπτήρα LED για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast (CCG) ή με ηλεκτρονικό ballast (ECG), πραγματοποιείται με τους παρακάτω τρόπους:

Ένας απλός και λειτουργικός τρόπος επιλογής του κατάλληλου λαμπτήρα σε λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast (CCG) ή με ηλεκτρονικό ballast (ECG) πραγματοποιείται με: οπτικό έλεγχο για ύπαρξη starter στο φωτιστικό σώμα. Έτσι:

1α. αν υπάρχει starter, τότε επιλέγεται γραμμικός λαμπτήραςLED για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό)ballast (CCG), ενώ

1β. αν δεν υπάρχει starter, τότε επιλέγεται γραμμικός λαμπτήρας LED για λειτουργία με ηλεκτρονικό ballast(ECG)Σχηματική απεικόνιση οπτικού ελέγχου φωτιστικού σώματος για επιλογή γραμμικού λαμπτήρα LED
οπτικό έλεγχο υφιστάμενου σε λειτουργία λαμπτήρα φθορισμού μέσω ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής (π.χ. smartphone, tablet κ.λπ.). Έτσι, αν κατά την παρατήρηση του σε λειτουργία λαμπτήρα φθορισμού μέσω της κάμερας του smartphone:

2α. το εκπεμπόμενο φως τρεμοπαίζει, τότε επιλέγεται γραμμικός λαμπτήρας LED για λειτουργία με συμβατικό (ηλεκτρομαγνητικό) ballast (CCG), ενώ

2β. το εκπεμπόμενο φως παραμένει αμετάβλητο και δεν τρεμοπαίζει, τότε επιλέγεται γραμμικός λαμπτήρας LEDγια λειτουργία με ηλεκτρονικό ballast (ECG)
Σχηματική απεικόνιση οπτικού ελέγχου λαμπτήρα φθορισμού μέσω ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής για επιλογή γραμμικού λαμπτήρα LED

Αν έχετε λίγο χρόνο – και προς επίρρωση των παραπάνω αναφερθέντων – παρακολουθήστε τα παρακάτω σύντομα εταιρικά βίντεο της OSRAM, Philips σχετικά με την αντικατάσταση συμβατικών γραμμικών λαμπτήρων φθορισμού με γραμμικούς λαμπτήρες LED:

— τύπου ΕΜ, για λειτουργία με ηλεκτρομαγνητικό ballast και starter (CCG)
— τύπου HF, για λειτουργία με ηλεκτρονικό ballast (ECG)
Αναρτήθηκε από στις
Ετικέτες

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)