Τις τελευταίες ημέρες, το διαδίκτυο, βρίθει φωτογραφιών και σχολίων από τη δημόσια εμφάνιση υπουργών της Ελληνικής Κυβέρνησης και της στάσης και συμπεριφοράς τους κατά την υποδοχή του Γάλλου Προέδρου.
Ακόμη και τους γελοιογράφους απασχόλησαν οι ενδυματολογικές προτιμήσεις τους. Τα σχόλια ήταν ιδιαιτέρως καυστικά.
Όλες οι κοινωνίες έχουν τους συμβολισμούς τους. Είναι από τα στοιχεία που τις αναπαράγουν. Γύρω από ένα σύμβολο χαίρονται, λυπούνται, δείχνουν την αποφασιστικότητά τους.
Η σημαία, είναι ένα τέτοιο χαρακτηριστικό σύμβολο. Σ αυτήν συμπυκνώνεται η ψυχή μιας κοινωνίας που δείχνει την αποφασιστικότητά της να υπάρξει.
Σύμβολο είναι και η παρουσία του ηγέτη. Δεν είναι λίγες οι φορές που ένας πολιτικός ηγέτης χαρακτηρίζεται χωρίς ηγετικά προσόντα επειδή δεν ικανοποιεί η συμβολική του εμφάνιση.
Στην ηγετική εικόνα του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Ανδρέα Παπανδρέου, συνέβαλε και η δημόσια εμφάνιση και η συμβολική αναπαραγωγή της.
Ο ηγέτης δίνει και το παράδειγμα στην κοινωνία της οποίας ηγείται.
Από τη δημόσια στάση και συμπεριφορά του αναπαράγονται εικόνες στην κοινωνία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, εν προκειμένω, είναι ο στρατιωτικός ηγέτης εν ώρα μάχης ή δυσκολιών. Ο Πλαστήρας εκτιμήθηκε ως ηγετική φυσιογνωμία και από τη στάση του στο μικρασιατικό μέτωπο. Περιφερόταν το βράδυ στο στρατόπεδο καβάλα σε ένα μαύρο άλογο, (εξ ου και «μαύρος καβαλάρης»), βρισκόταν πάντα παρών στις μάχες και, μάλιστα, μπροστά, δεν έτρωγε αν δεν τελείωνε και ο τελευταίος στρατιώτης. Και αυτό το εκτίμησε το στράτευμα.
Μια κοινωνία αποδέχεται και σέβεται τα σύμβολα του έθνους ή του κράτους που συγκροτεί, όταν βλέπει πως τα σέβεται και η ηγεσία της. Ο σεβασμός χαλαρώνει όταν η ηγεσία καταπατεί τους συμβολισμούς και τις κοινές παραδοχές.
Παρά τα πολλά προβλήματα που έχει ο Έλληνας πρωθυπουργός θα πρέπει να φροντίζει για τη δημόσια εμφάνιση και συμπεριφορά του. Αν θέλει να κρατήσει ενωμένη την κοινωνία και να μην ανοίξει τον ασκό του Αιόλου. Η εικόνα του κατά την ανάκρουση των Εθνικών Ύμνων παρουσία του Γάλλου Προέδρου δεν ήταν η ενδεδειγμένη. Μπορεί οι μηδενιστές εκ των οπαδών του να αδιαφορούν γι αυτό ή και για πολλά άλλα, αλλά, από τη στιγμή που εξελέγη πρωθυπουργός είναι πρωθυπουργός της Ελλάδας. Όχι μέρους του Συριζα. Γιατί και στο Συριζα η συντριπτική πλειονότητα λειτουργεί και αποδέχεται τους συμβολισμούς όπως η άλλη ελληνική κοινωνία.
Ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί μιας χώρας, στις δημόσιες εμφανίσεις τους δεν εκφράζουν τον εαυτό τους αλλά, τη χώρα που εκπροσωπούν. Με τον κ. Φίλη, ή τον κ. Βούτση ή, ακόμη και τον κ. Τσακαλώτο, επι παραδείγματι, οι οποίοι ντύνονται με τον ίδιο τρόπο εξ απαλών ονύχων, δεν ασχοληθήκαμε τόσα χρόνια. Και δεν μας ενδιέφερε να ασχοληθούμε. Ασχολούμαστε, τώρα, επειδή είναι υπουργοί της κυβέρνησης και παίρνουν μέρος στην υποδοχή ενός υψηλού προσκεκλημένου, του προέδρου μιας χώρας. Οφείλουν να τιμήσουν τη χώρα που εκπροσωπούν και τον επισκέπτη που φιλοξενούν. Δεν έχουμε μια επαναστατική κυβέρνηση που αδιαφορεί για τα πάντα και βρίσκεται σε σύγκρουση με όλους. Έχουμε να κάνουμε με μια κυβέρνηση εκλεγμένη με κοινοβουλευτικές διαδικασίες που συμμετέχει σε διεθνείς οργανισμούς, συνάπτει σχέσεις και όλα αυτά, με ορισμένους κανόνες και ορισμένους κώδικες συμπεριφοράς που διαμορφώθηκαν διαχρονικά και τους σέβονται όλοι, για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις. Αυτό το νόημα έχει το πρωτόκολλο. Ποιος σας λέει ότι ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας και η αντιπροσωπεία που τον συνόδευε, δεν εξέλαβαν ως προσβολή την εμφάνιση των υπουργών της ελληνικής κυβέρνησης;
Θα σας διηγηθώ μια μικρή ιστορία. Επί μια δεκαπενταετία, και πλέον, από τα 40 χρόνια της δημοσιογραφικής μου παρουσίας, κάλυπτα τις εξελίξεις στα Βαλκάνια, ακόμη και τους πολέμους. Στο πλαίσιο αυτό διαμόρφωσα καλές σχέσεις με τις ξένες αντιπροσωπείες στη Θεσσαλονίκη. Όλοι οι πρόξενοι, ακόμη και ο Τούρκος, με καλούσαν στις συναντήσεις και δεξιώσεις τους. Το θεωρούσα υποχρέωσή μου να ανταποκριθώ. Με τιμούσαν, έπρεπε να τους τιμήσω. Σε μια από τις δεξιώσεις ενός προξενείου βρισκόμουν στο εξωτερικό αλλά ο τότε πρόξενος μου ζήτησε ο ίδιος σε τηλεφωνική επικοινωνία, να παραβρεθώ. Έκανα τα πάντα για να προλάβω. Δεν πρόλαβα, όμως, να περάσω από το σπίτι μου και να ντυθώ καταλλήλως. Πήγα στη δεξίωση με το μπλουζάκι που φορούσα, καθώς επέστρεφα από την ξένη χώρα που βρισκόμουν. Ο Πρόξενος παρεξηγήθηκε και, μάλιστα, πολύ. Το διέκρινα στο βλέμμα, το ύφος και την μετέπειτα συμπεριφορά του.
Η εμφάνιση εκλαμβάνεται από τον άλλο ως τιμή. Γι αυτό και όταν αποχαιρετούν τον νεκρό, ντύνονται ή πηγαίνουν στην κηδεία με επίσημη- κατά το δυνατόν- ενδυμασία.
Και δεν εκλαμβάνεται ως τιμή από τα φυσικά πρόσωπα, αλλά και από το διεθνές πρωτόκολλο.
Εξαίρεση αποτελούν οι εθνικές και όποιες άλλες ιδιαιτερότητες.
Ο κ. Τσίπρας αγκάλιαζε και φιλούσε τον Ολάντ.
- Γνώριζε ο Έλληνας πρωθυπουργός αν και πόσο οι δυτικές κοινωνίες θεωρούν αυτού του είδους τη συμπεριφορά ως περιορισμό της ατομικότητας του προσώπου;
- Γνωρίζει πως αν επισκεφθεί τη χώρα η ηγεσία μιας μουσουλμανικής χώρας υπάρχουν ιδιαιτερότητες στο πως αντιμετωπίζεται η σύζυγος του ηγέτη ή, αν πρόκειται για γυναίκα, η ίδια η ηγέτης;
Στις 13 Νοεμβρίου, παρουσιάζεται στη Θεσσαλονίκη, το έξοχο βιβλίο του ψυχοπαθολόγου Φώτη Καγκελάρη με τίτλο: «Το βλέμμα και το είναι στην ψύχωση».
Συνάντησα, κατά την ανάγνωσή του, κάποιες σύντομες παραγράφους που εξηγούν ψυχαναλυτικά το ρόλο της ενδυμασίας.
Να τι λέει: «Υπάρχει μια ψυχαναλυτική προβληματική του ενδύματος. Το είδος της ενδυμασίας συνδέεται με την εικόνα που νομίζουμε ότι ο Άλλος έχει για εμάς, οπότε τον προτρέπουμε να τη διατηρήσει.
Δεν πρέπει να λησμονούμε, άλλωστε, ότι κάθε συμπεριφορά όσον αφορά το ένδυμα τείνει να φέρει πλησιέστερα κάποιον, όπως και να απομακρύνει κάποιον άλλο, ακόμη και στην πλέον ουδέτερη και απαρατήρητη μορφή του.
Όπως παρατηρούν οι Bemard και Trouvé, “η μεταμόρφωση του σώματος με τα ενδύματα ή του προσώπου με το μακιγιάζ, αποτελεί τρόπο έκφρασης του υποκειμένου αλλά και τρόπο προστασίας, καμιά φορά, ψευδούς».
Δεν πρέπει να λησμονούμε, άλλωστε, ότι κάθε συμπεριφορά όσον αφορά το ένδυμα τείνει να φέρει πλησιέστερα κάποιον, όπως και να απομακρύνει κάποιον άλλο, ακόμη και στην πλέον ουδέτερη και απαρατήρητη μορφή του.
Όπως παρατηρούν οι Bemard και Trouvé, “η μεταμόρφωση του σώματος με τα ενδύματα ή του προσώπου με το μακιγιάζ, αποτελεί τρόπο έκφρασης του υποκειμένου αλλά και τρόπο προστασίας, καμιά φορά, ψευδούς».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου